TÜSEB VE GELECEK ÇALIŞMA DÖNEMİ ÖNCELİKLERİ

PROF. DR. ADİL MARDİNOĞLU

TÜSEB BAŞKANI

TÜSEB VE GELECEK ÇALIŞMA DÖNEMİ ÖNCELİKLERİ

Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı’nın (TÜSEB); belirlenen kanser, kronik ve nadir hastalıklarda geniş bir biyolojik örneklemin oluşturulmasını sağlamak amacıyla paydaşlar aradığı “Bireysel ve Dönüşümsel Tıp Alanında Uygulamalı Proje Çağrısı” 8 Temmuz 2019 tarihi itibariyle başlamıştır. Bu çağrı, planlanmış olan uygulamalı proje sürecinin ilk aşamasına yönelik olup; çağrının amacı, projenin hayata geçirilmesi için gerekli biyolojik örneklemin oluşturulmasıdır. Belirlenen kanserler, kronik ve nadir hastalıklarda geniş bir biyolojik örneklemin (hasta ve sağlıklı bireylerden doku, kan, tükürük, idrar ve gaita örnekleri) oluşturulmasını sağlayacak paydaşlar aranmaktadır.

TÜSEB koordinasyonunda gerçekleşecek, bireysel ve dönüşümsel tıp alanında uygulamalı proje kapsamında;

● Omik teknolojileri ve veri analizlerinin uyumlu bir şekilde kullanıldığı hastalık tanı, takip ve tedavisine yönelik biyobelirteç, kit, ilaç ve aşı geliştirme çalışmaları,

● Mevcut bir ilacın başka bir hastalığın tedavisi için kullanılabilirliğini araştıran ilaç repozisyonu çalışmaları,

● Klinikte kullanılabilecek aday biyobelirteçler ile yeni tedavilerin etkinliğini analiz etmeye yönelik çalışmalar,

● Önleyici müdahaleler için popülasyonu sınıflandırarak hastalığın başlamasını geciktirebilecek ya da ilerlemesini yavaşlatmaya yönelik çalışmalar,

● Hastalık önleme tedavilerinden faydalanabilecek potansiyel hasta popülasyonunun tanımlanmasına yönelik çalışmalar,

● Daha etkili ve yenilikçi tedavi yöntemleri geliştirmeye yönelik çalışmalar,

● Klinik çalışmalara yeni bir anlayış kazandırabilecek nitelikteki diğer çalışmalar öncelikli olarak gerçekleştirilecektir.

Ülkemizde, hücresel tedavi ürünlerinin geliştirilmesi ve üretilmesi için bilimsel ve teknolojik potansiyelin harekete geçirilmesine gerek duyulmaktadır. Yerli farmasötik ve biyofarmasötik ürünlerin üretimi alanında yapılacak Ar-Ge çalışmalarının desteklenmesi, teknoloji transferinin gerçekleştirilmesi, yatırım ve tesisleşme hem sağlık hem de ekonomi açıdan önemli olup;“İlaç Geliştirme” alanında çıkılacak olan proje çağrıları ile yerli ve milli ilaç üretimine destek sağlamak TÜSEB’in stratejik hedeflerinden biridir.

TÜSEB açacağı “İlaç Geliştirme Alanında Uygulamalı Proje Çağrı Programı”ile Türkiye’de ilaç çalışmalarının Ar-Ge aşamasından üretim aşamasına getirilerek tedavi için kullanılabilecek ürüne dönüştürülmesi ve bu alanda ulusal sağlık sektörünün ihtiyaçlarının karşılanması ve dışa bağımlılığın azaltılmasını amaçlamaktadır.

TÜSEB’in öncelikli hedeflerinden bir diğeri ise tıbbi cihaz ve tanı kiti alanında gelişmelerden faydalanarak ülkemizdeki bireysel tıbbı sağlık sistemimizde uygulamaya koymak için gerekli adımları atmak, önleyici ve öngörücü sağlık modellerinin uygulanabilir olmasını sağlamaktır. Hedeflenmiş tanı/takip/tedavi stratejilerinin geliştirilmesi, bireylerin yaşam süresini ve klinik uygulamaların kalitesini arttırmanın yanı sıra erken teşhis, önleme, risk değerlendirmesi ve bakım hizmeti gibi süreçlerde iyileştirmeler sağlayacağından, uzun vadede sağlık sistemlerinde finansal kaynakların daha verimli kullanılmasına imkân verecektir.

Kişiye özel ve hassas tıp uygulamaları hastalara bireysel olarak en uygun çözümlerin geliştirilmesine olanak sağlayarak genel uygulamalara kıyasla daha başarılı sonuç vermekte, işe yaramayacak tedaviler uygulanmasını engellemekte ve istenmeyen yan etkilerin azalmasını sağlamaktadır.

Hastalıkların önlenmesi, tedavisi ve yönetiminde hastalara bireysel olarak en uygun olacak uygulamaların belirlenmesi için ilk basamak hastadan doğru ve gerekli verilerin elde edilmesidir. Bu kapsamda, TÜSEB tarafından hastalıkların tanısı, prognozu ve tedavisi ile bağdaştırılmış biyobelirteçler belirlenmesi ve bu biyobelirteçlerin araştırmalarda ve klinikte kullanılmasını sağlayan tanı ve tanıya yardımcı test kitleri geliştirilmesine yönelik projeler açılması planlanan proje çağrıları doğrultusunda desteklenecektir.