Robot Teknolojisi: İlaç Keşfinin Değişen Yüzü

Patrick BURTON

Diğerlerinin yanında, otomotiv ve elektronik endüstrileri robotları benimsemede nispeten hızlı olsa da, ilaç endüstrisi bunların gerisinde kalmıştır. Bununla birlikte, mevcut teknoloji daha gelişmiş, esnek ve uygun maliyetli hale geldikçe, robot teknolojisi ilaç firmalarının maliyetleri azaltmasında ve özellikle ilaç keşif sürecinde verimliliğin artırılmasında önemli bir unsur olarak ortaya çıkıyor.

İlaç keşif ve geliştirme sürecinin önemli bir parçası olmamasına rağmen, ProClinical ilaç ve yaşam bilimleri işe alım uzmanı Peter Hogg, değer zincirinin bu aşamasında daha fazla robotik alımı için yeterli alan olduğunu düşünüyor. Hogg, “Bugün laboratuvarlarda yapılan testlerin çoğu, araştırma, keşif ve ilaç geliştirme ile ilgilidir ve genellikle akışkanlar ve test tüpleri gibi tekrarlayan görevleri içerir. Bu anlamda robotlar bahsedilen işler için ideal bir seçimdir, çünkü bu işlerin otomatikleştirilmesi ve yüksek düzeyde bir doğruluk ve tutarlılık sağlaması kolaydır ”diye belirtiyor.

AB Otomasyon eski endüstriyel otomasyon parçaları tedarikçisi olan Jonathan Wilkins, ilaç geliştirmede robotların sağlayabileceği olanaklar konusunda benzer şekilde coşkulu. “İlaç endüstrisi, ilaç taraması, sahteciliğe karşı mücadele ve üretim görevleri de dahil olmak üzere, ilaç geliştirmede özel süreçleri otomatikleştirmek için robotları giderek daha fazla kullanıyor.” diyen Wilkins şöyle devam ediyor: “Bugün, nükleer manyetik rezonans (NMR) ve yüksek performans sıvı kromatografisi (HPLC) gibi işlemler robotik kollar tarafından gerçekleştirilen numune örneklerine sahip olabilir.”

Daha geniş bir kısım, rahatsız edici otomasyonun bir tehdit oluşturduğu endişesiyle korkabilirken - Amerikalıların yüzde 70'inin makinelerin insanlar tarafından yapılan pek çok görevi yerine getirdiği bir dünya hakkında endişe duyduğunu belirten bir 2017 Pew Research araştırmasında da belirtildiği gibi - Hogg şunları söylüyor: “İlaç sektöründe teknoloji, yeni işler yapma özgürlüğü sağlayarak ve bir zamanlar vazgeçilmez olan emek-yoğun görevleri yok ederek, yerini aldıklarından daha fazla iş alanı yaratacaktır.” Hogg sözlerine şöyle devam ediyor: “Bu durumun teknolojideki diğer gelişmelerle de birlikte, kimi sektörlerde (örneğin, araba ve internet gibi) bazı meslekleri işlevsiz hale getirdiği tarihsel olarak kanıtlandı. Ancak nihayetinde yaşamı sürdürmek için tamamen yeni para kazanma yolları da yarattı.”

Robotların kullanımının araştırmacılara vasıfsız görevler yerine gerçek ilaç geliştirme ve araştırma gibi daha değerli görevlere odaklanmalarını sağlayabileceğine örnek olarak, Hogg, DNA örnekleri hazırlama yeteneğine sahip robot üreten ABD genom araştırma ekipmanı üreticisi SciGene'in durumunu gösteriyor. Hogg şöyle diyor: “Laboratuvar teknisyenlerinin veya araştırmacıların mühendislik becerilerine sahip olmaları gerekmez, ancak robotu basit talimatlar kullanarak programlayabilirler. Hassasiyet o kadar yüksektir ki günümüzde robotlar tek bir mikroskobik slayta 40.000 DNA noktası yerleştirebilirler - böyle bir başarıya insan elleriyle rakip olunamaz.”

Atlas okyanusunun öteki kıyısında, Haziran 2018'de İngiltere hükümeti Oxfordshire Harwell'deki Rosalind Franklin Enstitüsü'nde dünyanın ilk “ellerin kullanılmadığı” ilaç keşif tesisini geliştirme projesini duyurdu. Ekip lideri, Leeds Üniversitesi'nden Prof. Adam Nelson, yeni tesisin “keşif sürecini otomatik hale getirmek için benzersiz bir tasarıma, robot teknolojisine ve yapay zekaya sahip olacağını” açıkladı. Nelson, “Bir seferde yüzlerce veya binlerce aday molekülün araştırılması mümkün olacak. Üretimi beş ila on kat artırmayı hedefliyoruz” dedi.

Bununla birlikte Nelson, Rosalind Franklin Enstitüsü'nde yapay zeka ve robotik kullanımının sadece ilaç keşif zaman dilimlerini etkilemediği konusunu da ısrarla belirtiyor. Nelson bununla ilgili “Daha hızlı proses yeterli değil. Biz bunun yanında keşif sürecindeki daha sonraki aşamalarda başarı şansını en üst düzeye çıkarmak için ilaç keşfi için daha yüksek kalite başlangıç noktaları bulmak istiyoruz. Bu da, piyasaya hastaların ihtiyaçlarını karşılayabilecek yeni ilaçların sunulmasında küresel rekabet düzeyimizi korumamızı sağlayacaktır.” diyor.

___________________________

Yazının orijinaline buradan adresinden ulaşılabilir.