14 yaşında bir öğrenci koronavirüsle savaşabilecek bir molekül buldu

Anika’nın yaptığı bu bilimsel keşif, genç öğrenciye 2020 Genç Bilim İnsanı Yarışması'nda “ABD'nin başlıca genç bilim insanı” unvanını ve 25 bin dolarlık para ödülünü kazandırdı.

10 ila 14 yaş arasındaki genç bilim insanlarının katıldıkları bu yarışmada, günlük sorunlara geliştirdikleri çözümleri kısa bir videoyla sunuluyor. Peki, keşif tam olarak neydi ve bunu nasıl başardı?

Dikendeki protein

SARS-CoV-2, yani Covid-19'a yol açan virüsün etrafını saran bir hale, bir tür taç bulunmakta ve koronavirüs adı da buradan geliyor. Bu tacın üzerinde diken şeklinde bir protein, S proteini bulunmaktadır ve bu protein, bulaşmak için hücrelerimizin alıcılarına yapışıyor.

Covid-19'a karşı aşı geliştirmeye çalışan birçok laboratuvar virüsün hücrelerimize girebilmesini önlemek için bu proteine saldırmayı tercih etti. Anika Chebrolu'nun araştırmasının temelinde de virüsteki bu önemli protein var.

Buluşunu açıklayan Cheprolu "Virüsteki S proteinine yapışabilen ve potansiyel olarak şeklini ve fonksiyonunu değiştirebilecek bir molekül keşfettim" dedi.

Görüntü 1

Birçok laboratuvar, etkilerini sınırlamak için korona virüsteki S proteinini hedef aldı.

Chebrolu, bunun da virüsün kendisini insan hücrelerine yapıştırmasını önleyebileceğini ve böylece vücuttaki enfeksiyonu azaltabileceğini ya da tedavi edebileceğini de ekledi. Genç bilim insanı buluşunu bilgisayar ortamında (in silico), çeşitli yazılım araçlarını kullanan bir bilgisayar simülasyonuyla yaptı. Emilimleri, dağılımları, metabolizmaları, boşaltımları da dâhil (ADME) milyonlarca küçük molekülün özelliklerini inceledi.

Bu çalışmanın ardından, Anika Chebrolu SARS-CoV-2 virüsündeki S proteinine karşı en iyi farmakolojik ve biyolojik faaliyete giren molekülü belirledi. Bu da daha sonra hastalığın etkin tedavisi için potansiyel bir ilaca dönüştürülebilir.

Önceki araştırması

Anika Chebrolu, koronavirüs haberleri manşetlere çıkmadan önce, Frisco'daki Nelson Ortaokulu'nda çalışmalarına başlamıştı. Chebrolu, birkaç yıl önce bir okul projesi için 1918 İspanyol Gribi salgınını araştırdığını ve virüsler ile ilaç keşiflerine büyük bir ilgi duymaya başladığını söyledi. Bu araştırmayı yaparken, in-silico metedolojisini öğrendiğini söyleyen Chebrolu, “Hastalıkla mücadele için potansiyel ilaç benzeri molekülleri bilgisayar modellemesiyle tespit edip, geliştirebileceğimizi öğrenince çok şaşırmıştım” dedi.

Anika, Covid-19 salgını başladığında aynı yöntemi, grip virüsündeki hemaglutinin proteinine yapışabilecek bir molekül tespit etmeye çalışıyordu.

Salgının ağırlığını ve bir yıldan kısa sürede dünyaya vurduğu büyük darbeyi düşünen Anika, 3M şirketinde çalışan bilim insanı olan öğretmeni Mahfuza Ali'nin yardımıyla, projesini değiştirdi ve SARS-Cov-2 virüsündeki S proteinini hedef aldı.

Görüntü2

Anika Chebrolu araştırmasında, bilgisayar simülasyonları kullandı.

Daha fazla çalışma gerek

Uzmanlar, Anika Chebrolu'nun buluşunu memnuniyetle karşılamakla birlikte bu molekülün Covid-19'u tedavi edip etmeyeceğini görmek için daha çok çalışma yapılması gerektiğini ifade ettiler.

Columbia Üniversitesi Kamu Sağlığı Bölümü'nden virolog Angela Rasmussen, "Anika Chebrolu'nun bu araştırmayı yapmasının müthiş bir şey olduğunu düşünüyorum ve çalışması eğitim düzeyine kıyasla kesinlikle etkileyici ve karmaşık. Hiç şüphesiz inanılmaz bir bilim insanı olma potansiyeli var" dedi.

Ancak Rasmussen sözlerine şunları da ekledi, “Bu stratejinin tedavi potansiyeli olan maddeleri tespit etmekte iyi olduğunu, ancak bu tespit ettikleri molekülün gerçek koşullarda virüsün girişine ya da çoğalması üzerinde bir etkisi olacağı veya S proteinine yapıştığı fikrini destekleyen deneysel bir veri bulunmamakta. Moleküllerin antiviral tedavisi potansiyelini daha iyi karakterize edebilmek için laboratuvar çalışmaları yapılması gerekiyor.”

Gelecek planları

Anika, yarışmadan aldığı ödül parasını nereye yatıracağına dair somut planları olduğunu söylüyor.

“25 bin doları araştırmalarıma devam etmek ve kâr amacı gütmeyen kuruluşumu AcedemyAid'i desteklemek için kullanacağım. Kuruluş, istedikleri kariyerleri ya da fırsatları kovalamalarına yardımcı olmak için, ihtiyaç sahibi çocuklara malzeme ve donanım sağlıyor. Kalanını da üniversite eğitimime ayıracağım” dedi.

https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-54731582