Makale
BİYOENFORMATİK VE YEREL BİR GİRİŞİM
02 Ekim 2019, Ça
Biyoenformatik son 10-15 senedir genom verisinin analizine odaklanmış gibi gözükse de; esasen 1970’li yılların başında Ben Hasper ve PaulienHogeweg tarafından ortaya atılmış ve “Bilgi teknolojilerinin biyolojik verilerin anlaşılması için kullanılması” olarak tanımlanmış.
Terimin ve alanın popüler olmasının ana sebebi; ucuz ve hızlı bilgisayar gücü bulabilmemiz ve gelişen teknolojiyle çok fazla genom verisi üretebilmemiz. 3 milyar dolar bütçeli uluslararası katılımlı insan genomu projesi çerçevesinde ilk insan genomu 1989 ilâ 2000 arasındaki hummalı bir çalışma ile dizilenmişti. Geldiğimiz noktada bir insan genomu 1 hafta kadar bir sürede 1000 doların altında bir ücrete dizilenebiliyor. Moore yasasından da daha hızlı düşen genom dizileme fiyatları, tüm bilimsel camiayı yeni buluşlar için heyecanlandırdı ve heyecanlandırmaya da devam ediyor. Tek ulaşılabilir olan aslında genom verisi değil. Bankacılıktan telefonlara, akıllı şehirlerden dil öğrenen yapay zekâ altyapılarına kadar insanoğlu adeta bir “veri toplayıcısı” toplumuna doğru hızla ilerliyor. Bu veriyi güzel kılan sağlıktaki en büyük itici güç bence “Hassas Tıp” diye çevirebileceğimiz “Precision Medicine”.
Hassas Tıp; gen, protein ve yaşam tarzı verilerini toplayıp birleştirerek bireye özgü tanı ve tedaviler geliştirmeyi şiar edinmiş bir yaklaşım. Hassas tıbbı ileri götürecek en güçlü araç ise biyoenformatik. Çünkü toplumların tüm verisini -ki büyük veri terimini fazlasıyla dolduran bir veri- biraraya getirererek öğrenen ve sonra da bireyin birden farklı kaynaktan gelen verisine bu öğrenmeyi uygulayabilen algoritmalar yapmak için biyoenformatik bilmek gerekiyor.
DR. ERŞEN KAVAK
BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ
GENOMIZEINC.,CEO
Genomize: Genom verisinin biyoenformatik analizi konusunda uzmanlaşmış̧, akademi kökenli ve her geçen süreçte biyoenformatik alanında bilgi birikimini arttıran dinamik bir biyoteknoloji firması. İnovasyon, yerelleştirme, kalite ve müşteri odaklı iş geliştirmeyi ana prensipleri olarak benimseyen Genomize; genom verisinin hızlı ve güvenilir bir şekilde analizini sağlayan SEQ platformunu üretiyor. SEQ güvenilir analizin yanı sıra kullanıcıların gerçek zamanlı genomikveritabanları oluşturabilmesini sağlıyor. Platform, 4 farklı ülkede 42 tane farklı laboratuvar ve hastanede kullanılıyor ve 65000'den fazla genetik tanı yapılmasını sağlamış ve uluslararası rekabette fark yaratarak global bir marka olma yolunda ilerliyor. |