SAĞLIK SEKTÖRÜNDE DİJİTAL TEKNOLOJİ EĞİLİMLERİ

Aslına bakarsanız dijital teknolojilerle birlikte dönüşüm çok önce başlamıştı. 21. yüzyılda teknolojik dönüşüm, farklı sektörlerde üretim yöntemlerinden iş modellerine kadar her alanı etkilediği gibi, sağlık sektörünü de dönüştürüyordu. Aynı zamanda sürdürülebilirlik sorunlarının artışı ile birlikte hasta merkezli, yenilikçi, verimlilik artışları sağlayan ve aynı zamanda maliyet etkin yollar aranıyordu. Bu beklenti ve çözüm arayışları, sağlık sektöründe yeni teknolojilere ve çözümlere yönelimi arttırıyordu. Pandemi dönemi tüm bunları güçlendirdiği gibi yeni ihtiyaçlara yönelik çözümleri ve farklı aktörlere doğru hızlı yayılmayı tetiklemiş oldu.

Sağlık sektörünü tetikleyen ve pandemi öncesinde başlayan dijital teknoloji eğilimlerine bakacak olursak; küresel teknoloji öngörüleri ortaya koyan kuruluşlar, sağlıkta farklı, eskinin devamı olmayan yeni bir dönem başladığına ve önümüzdeki birkaç yılda bunun önemli oranda hızlanacağına dikkat çekiyor. Yeni teknolojiler, sağlık sektörüne daha önce eşi benzeri görülmemiş bir şekilde giriyor: Yapay zeka, sensörler, biyoinformatik sağlık sisteminin neredeyse normal bir parçası haline geliyor. İlaçlar yapay zekâ ve dijital araçlar ile birlikte tasarlanıyor, kişiselleştirilmiş tıp uygulamaları yaygınlaşıyor ve sağlık hizmetleri giderek hasta merkezli hale gelerek kişiselleşiyor.

Sırasıyla sağlık sektörünü etkileyen dijital teknolojilerden bir bölümüne göz atacak olursak;  artırılmış Gerçeklik (AR) ve Sanal Gerçeklik (VR) teknolojileri, perakendeden sağlık sektörünün farklı birçok alanına kadar çeşitli kullanımlara sahip yatay teknoloji platformları. AR ve VR uygulamaları sağlık hizmetleri sektöründe bir dönüşüm etkisine sahip olan uzaktan ameliyatları mümkün kılıyor. Bir diğer kullanım alanı tıp eğitimi uygulamaları ve kullanıcı eğitimlerini kapsayan sağlık eğitimleri.  AR ve VR teknolojileri özellikle cerrahların yaygın olarak eğitimlerde kullandığı bir alan haline geldi.

Son yıllarda sağlık sektörünü farklı bileşenlerde önemli ölçüde etkileyen teknolojilerden bir diğeri olan yapay zekanın sağlık endüstrilerinde kullanım alanlarından biri ilaç Ar-Ge süreci. Her geçen gün artan sayıda küresel şirket ilaç geliştirme süreçlerine yapay zeka uygulamalarını dahil ediyor. Yapay zekanın kullanıldığı başka bir alan erken tanı. Yapılan çalışmalara göre meme kanseri tanısı için oldukça önemli olan mamografi sonuçlarının neredeyse yarısı hatalı sonuç veriyor.  Yapay zeka uygulamaları ile birlikte mamografi uygulamasının gerçekleştirilmesi, sonuçların taranması ve değerlendirilmesi 30 kat daha hızlı ve yüzde 99 kesinlik içeriyor. Böylece gereksiz biyopsi uygulamalarının da sayısı azaldığı belirtiliyor. Erken tanıda kullanımı bununla da sınırlı değil. Giyilebilir teknolojiler ve diğer tıbbi cihazlarla birlikte kullanılan yapay zeka uygulamaları, tanı öncesi izleme ve değerlendirmeyi kolaylaştırma imkanı sunuyor.

Yapay zeka, nesnelerin interneti gibi diğer teknoloji platformları ile birlikte kullanımıyla sağlık sektöründe öne çıkan yatay teknolojilerden biri, robotik. Sağlık sektöründe robot kullanımlarının 2020 itibariyle 11,4 milyar ABD dolar büyüklüğüne ulaşması bekleniyor. Burada en yaygın kullanım ameliyat robotları. Ameliyat robotlarının yaygınlaşması ve özellikle VR ve yapay zeka teknolojileri ile birlikte kullanımının, uzaktan ameliyatları ve telesağlık uygulamalarını hızlandıracağı öngörülüyor. Pandemi dönemi bunun daha hızlı olacağını da ortaya koymuş oldu.

Yeni teknolojiler arasında değerlendirebileceğimiz mobil sağlık (mSağlık) teknolojileri ise, diğerlerinden biraz daha farklı olarak sağlık verilerinin toplanması, hastalık yönetimin kolaylaştırılması, sağlıklı yaşam kontrolü gibi amaçlarla, mobil cihazlar aracılığıyla sunulan uygulamaların bütünü.  mSağlık teknolojilerinin kullanım amaçlarını üç başlık altında toplamak mümkün: Bağımsız yaşama, kronik hastalık yönetimi ile sağlıklı yaşam ve iyilik halinin sürdürülmesi. mSağlık teknolojileri, yaşlanan nüfus, kronik hastalıkların artışı, sağlığın korunmasına odaklanan yaklaşımın benimsenmesi gibi son dönem eğilimlerinin tamamına katkı sağlayabilecek faydalar sunup, aynı zamanda tüm bunların etkin kullanımı ile birlikte sağlık hizmetlerinde finansal sürdürülebilirliğe de katkı veriyor. Pandemi sürecinde farklı boyutlarda daha çok gündeme geldi ve önemi arttı demek mümkün. Uzaktan tanı ve tedavi, COVID-19’lu hastaları yönlendirecek risk analizleri, hastanelerde sağlık çalışanlarına yönelik uyarı sistemleri, hasta takip ve izleme sistemleri gibi farklı birçok konuda ortaya çıkan ihtiyaçlara yönelik dijital çözümlere ilişkin çalışmalar ve uygulamalar yaygınlaşmaya devam ediyor.

Sağlık sektöründe farklı birçok alanda dijital dönüşümün temelini, diğer birçok sektörde olduğu gibi, verinin oluşturduğunu söylemek mümkün. 21. yüzyıl veri toplama, analiz ve anlamlandırma kapasitesini artıran büyük veri uygulamalarının yaygınlaştığı bir dönüşümü başlattığı için beraberinde birçok yeni teknoloji platformunun difüzyonu hızlandı. Verinin toplanmasını, analizini ve belirli amaçlara yönelik kullanılmasını sağlayan nesnelerin interneti (IoT) ve sensör teknolojileri, büyük veri ile birlikte sağlık sektöründe daha da anlamlı hale geldi. Pandemi ile birlikte hızlanan dijital teknolojilerin sağlık sektöründe yayılımının artmaya devam etmesini beklediğimiz gibi bunun da beraberinde veriyi toplamak, analiz etmek ve anlamlandırmanın kritik önemine işaret ettiği çok açık görünüyor.

SELİN ARSLANHAN, REDIS INNOVATION