Dosya
YENİ KORONA VİRÜSÜ (NOVEL CORONAVIRUS- COVID19) VE BENZERİ SALGINLARA HAZIRLIKLI OLMAK
22 Mart 2020, Pa
Küreselleşme, nüfus artışı, ülke içi ve uluslararası ulaşım, ticaret ve nakliyenin artışı, vahşi hayatla çağdaş yaşam alanlarının iç içe geçmesi, küresel ısınma gibi nedenler salgınların ortaya çıkış ve yayılmasını artırmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü’ne sadece 2011-2017 arasında bildirilen salgın sayısı 1307’dir. Dünyada her yıl yaklaşık 200 salgın yaşanmaktadır.
Yaşadığımız olaylar bize insan, hayvan ve çevre sağlığının tüm dünya için bir bütün olduğunu öğretmiştir. Salgınların etkilerinin minimize edilmesi ancak erken algılama ve kontrol sistemlerinin geliştirilmesiyle mümkün olacaktır. Bu konu multi-displiner, multi-sektörel ve çok yönlü,sistemik ve bütüncül yaklaşımla ele alınmalıdır. Bu doğrultuda altyapı, prosedürler, eğitim, iletişim, vb konular düzenlenmelidir.Covid 19 tedavisinin olmaması, şimdiden 2,300’den fazla ölüme neden olmuş ve 70,000 den fazla kişiye bulaşmış olması nedeniyle kritik durumdadır. Corona virüsleri hızlı mutasyon geçirebilen bir tür olarak küresel bir risktir. Dünyada şu an için Covid 19 için Referans Laboratuvar sertifikasyonu alan BSL-3 seviyesinde 16 Laboratuvar vardır. Türkiye’de bu konuda akredite olma potansiyeli olan yeterli sayıda laboratuvarın mevcut olduğunu düşünüyorum. Ancak sahada hızlı bir teşhis işleminin yapılabilmesi için gerekli Mobil Viral Teşhis Laboratuvarlarının ve Potansiyel hastaların konulacağı İzolasyon Odalarının önemli bir eksik olduğunu düşünüyorum. Bu sistemlerin Türkiye’de dizayn ve üretimi mevcut bilgi birikimi ve tecrübemizle mümkündür.
Yaptığımız çalışmada;
- Covid19 virüsünün alanda hızlı şekilde teşhisini sağlayacak BSL-3 mobil Viral Teşhis Laboratuvarı,
- Negatif basınçlı, gaz sızdırmaz, her hasta çıkışından sonra buharlaştırılmış hidrojen peroksit ile komple mahal sterilizasyonunun otomatik olarak yapılabildiği bir izolasyon odası dizaynlarımız paylaşılmıştır. Aynı prensiplerin daha büyük mahaller için de kullanımı mümkündür.
Mobil Viral Teşhis Laboratuvarı
Tasarımda kamyon üzerine konularak gerekli bölgeye gidip elektrik, su ve gider bağlantıları yapılarak devreye girecek bir yapı öngörülmüştür. Sisteme acil durumlar için su deposu, atık deposu, jeneratör, UPS eklenmiştir.
Ekipman yerleşimi ve iş akışı WHO’nun önerdiği prosedürlere göre planlanmıştır. Sistem zarflı virüsler için uygulanan Real Time PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu) uygulamasıdır. İleride ortaya çıkabilecek farklı uygulamalar için Eliza sistemide eklenebilecek şekilde dizayn yapılmıştır.
İşlem adımlarını kısaca şöyle sıralayabiliriz.
- Numune kabulü
- RNA izolasyonu- Class3 kabin (Glovebox) içinde yapılacak.
o Gereken ana malzemeler 13000 rpmmikrosantrifüj, ayarlanabilir pipetler, pipet uçları, Etanol, muhtelif solüsyonlar, Viral RNA kiti, vb.
- PCR için mastermix hazırlanması - - Class3 kabin (Glovebox) içinde yapılacak.
o Gereken ana malzemeler Vortex, saf su, ayarlanabilir pipetler, pipet uçları, Etanol, muhtelif solüsyonlar, vb.
- PCR termal çevrim
o 50 °C, 5 dk - 95 °C, 0.20 dk 1 defa
o 95 °C, 0.05 dk - 60 °C, 0.30 dk 40 defa
- Amplificationplot ile değerlendirme. Pozitif/Negatif
Kabin içinde bulunan ekipmanlar:
o +4 / -20 C buzdolabı,
o 2 adet pass-boxlı ve H2O2 bağlantılı class3 kabin,
o Vortex,
o Microcentrifuge
o Ayarlanabilir pipetler,
o Sterile, RNase-free pipetler,
o Real time PCR,
o Tezgah üstü otoklav,
o Distilatör (Type-1 valide edilebilir tip),
o Muhtelif sarf malzemeleri ve yardımcı küçük ekipmanlar,
o Eliza washer ve reader (İsteğe bağlı).
- Kabin özellikleri:
o Kamyon üzerinde taşınabilecek yapıda, 2.40*7.20*2.80 m konteyner kabin,
o Paslanmaz çelik iç yüzey,
o Gaz sızdırmaz kapılı air-lock,
o Duş,
o Isıtmalı atık su tankı(Dekontaminasyon için 90°C – 60 dakika),
o Acil ihtiyaçlar için su deposu 250 litre,
o Acil durum için jeneratör, UPS,
o Tek geçişli Klima havalandırma sistemi,
o Safe-changeegsozt filtresi,
o AISI 316 Paslanmaz tezgahlar,
o Elektrik tesisatı,
Kabini komple sterilize edebilecek buharlaştırılmış H2O2 (VHP) sistemi.
Yüksek patojen hasta/potansiyel hastaların bulundurulacağı odaların hastanenin diğer mahalleri, personel ve hastalar ya da aynı odada daha sonra kalacak hastalar için kontaminasyon riski oluşturmaması gereklidir. Kısaca izolasyon odasında:
- Hastayı,
- Personel, yani hastanede çalışan doktor, hemşire, vb. laboratuvarda çalışan herkes,
Çevreyi, yani bir bulaşma durumunda zarar görecek tüm insanları korumak istiyoruz.
- Hasta çapı <=5 µm olan damlacıklar yayar.
- Oda sızdırmaz yapıdadır.
- Çift kapılı air-locklı giriş vardır.Kapılar gaz sızdırmaz (Şişme contalı) yapıdadır. Birinci kapı kapanmadan ikinci kapı açılamaz.
- Kolay temizlenebilir,dekontamine edilebilir yapıdadır.
- Hava değişim katsayısı >=12 ‘dir.
- Bağımsız ve tek geçişli (Resirkülesiz) havalandırma sistemi vardır.
- Koridor vb. bitişik alanlara göre negatif basınçtadır.
- Hava akışı diğer alanlardan odaya doğrudur.
- Oda içinde hava akışı hasta yatağına doğrudur. Besleme üstten, emişler aşağıdan zemine yakın seviyedendir.
- Egzoz hattındaH2O2 ile sterilize edilebilirsafe-changeHEPA filtre vardır.
- İçeride personel solunum maskesi kullanmalıdır.
- Tercihen H2O2 gazlı mahal sterilizasyonu sistemine sahiptir.
- Vakum sistemi bağımsızdır.
Hasta nakil araçlarının dekontaminasyonu için kullanılacak dekontaminasyon odalarının dizayn ve yapımı da dikkate alınması gereken bir konudur.
NACİ SİVRİ
Dosya
